Dit stuk op de weblog van de voormalige Britse ambassadeur en persoonlijke vriend van Julian Assange, Craig Murray, is de laatste dagen viraal gegaan over de hele wereld. Het is zijn verslag van de zitting in het Londense Westminster Magistrates Court van maandag 21 oktober 2019 tegen Assange. Het is zijn ‘J’accuse’ tegen de Brits-Amerikaanse ‘rechtsstaat’. Emotioneel, meevoelend, analytisch en accuraat.
Foto: duncan c
Ik was diep geschokt toen ik gisteren getuige was van de gebeurtenissen in Westminster Magistrates Court. Elke beslissing over de nauwelijks aangehoorde argumenten en bezwaren van het juridische team van Assange werd er, door een rechter die nauwelijks moeite deed om te doen of ze luisterde, doorheen gejaagd.
Voordat ik kom op het schaamteloze ontbreken van een eerlijk proces, is het eerste wat ik moet opmerken de conditie waarin Julian verkeert. Ik was erg geschrokken van de hoeveelheid gewicht die mijn vriend heeft verloren, van de snelheid waarmee zijn haar is uitgevallen en van de tekenen van vroegtijdige en sterk versnelde veroudering. Hij loopt uitgesproken mank, iets wat ik nog niet eerder gezien heb. Sinds zijn arrestatie heeft hij meer dan 15 kg aan gewicht verloren.
Maar zijn fysieke verschijning was niet zo schokkend als zijn geestelijke achteruitgang. Toen hem om zijn naam en geboortedatum werd gevraagd, worstelde hij zichtbaar gedurende enkele seconden om beide op te roepen. Ik kom later op de belangrijke inhoud van zijn verklaring aan het einde van de behandeling van de zaak terug, maar de moeite die hij had om deze uit te drukken was heel duidelijk; het was een echte worsteling voor hem om de woorden te articuleren en zich te concentreren op zijn gedachtegang.
Tot gisteren ben ik altijd stilletjes sceptisch geweest ten opzichte van degenen die beweerden dat de behandeling van Julian zou neerkomen op marteling – zelfs ten opzichte van Nils Melzer, de speciale rapporteur van de VN voor foltering – en ook sceptisch ten opzichte van degenen die suggereerden dat hij onderworpen zou kunnen zijn aan ondermijnende behandelingen met drugs. Maar na de rechtszaken van verschillende slachtoffers van extreme marteling in Oezbekistan te hebben bijgewoond en met overlevenden uit Sierra Leone en elders te hebben gewerkt, kan ik je vertellen dat gisteren mijn mening volledig is veranderd en Julian exact de symptomen van een slachtoffer van foltering helder voor het voetlicht bracht, met name in termen van desoriëntatie, verwarring, en de echte strijd om zijn vrije wil te handhaven door de mist van erudiete hulpeloosheid.
Ik ben nog sceptischer geweest tegenover degenen die beweerden, zoals een doorgewinterd lid van zijn juridische team zondagavond deed, dat ze bang was dat Julian niet levend het einde van het uitleveringsproces zou halen. Ik ben erachter gekomen dat ik het niet alleen geloof, maar dat de gedachte eraan me achtervolgt. Iedereen die gisteren in die rechtbank was, zag dat een van de grootste journalisten en belangrijkste dissidenten van onze tijd voor onze ogen wordt doodgemarteld door de staat. Om mijn vriend, de meest welbespraakte man, de snelste denker, die ik ooit heb gekend, te zien gereduceerd tot dat schuifelende en onsamenhangende wrak, was ondraaglijk. Maar de vertegenwoordigers van de staat, met name de harteloze rechter Vanessa Baraitser, waren niet alleen bereid, maar stonden te popelen om deel uit te maken van dit bloederige spel. Ze vertelde hem zowaar dat als hij niet in staat was de procedure te volgen, zijn advocaten hem later wel konden uitleggen wat er gebeurd was. De vraag waarom een man waarvan, door de ernstige aanklachten tegen hem, werd toegegeven dat hij zeer intelligent en bekwaam is, door de staat was gereduceerd tot iemand die niet in staat is om een gerechtelijke procedure te volgen, was voor haar geen milliseconde reden tot bezorgdheid.
De aanklacht tegen Julian is zeer specifiek; samenspannen met Chelsea Manning om de ‘Iraq War logs’, de ‘Afghan War logs’ en interne berichten van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken te publiceren. De aanklachten hebben niets te maken met Zweden, niets te maken met seks, en niets te maken met de Amerikaanse verkiezingen van 2016; een eenvoudige verheldering die de mainstream media maar niet lijken te begrijpen.
Het doel van de hoorzitting van gisteren was pro-forma; het tijdschema vast te stellen voor de uitlevering. De belangrijkste geschilpunten waren dat verdediging van Julian meer tijd vraagt om haar bewijsmateriaal voor te bereiden en aanvoert dat politieke delicten uitdrukkelijk zijn uitgesloten van het uitleveringsverdrag. Er moet daarom, volgens hen, een voorafgaande hoorzitting plaatsvinden om te bepalen of het uitleveringsverdrag überhaupt kan worden toegepast.
De redenen die door de verdediging van Assange werden gegeven voor meer voorbereidingstijd waren zowel overtuigend als ontstellend. Ze hadden zeer beperkte toegang tot hun cliënt in de gevangenis en het was, tot een week geleden, niet toegestaan om hem alle documenten over de zaak te overhandigen. Hij had ook maar pas beperkte computertoegang gekregen, en al zijn relevante gegevens en materialen uit de Ecuadoraanse ambassade waren in beslag genomen door de Amerikaanse regering; tevens had hij geen toegang tot zijn eigen materiaal om zijn verdediging voor te bereiden.
Bovendien voerde de verdediging aan dat zij in contact stond met de Spaanse rechtbanken over een zeer belangrijke en relevante rechtszaak in Madrid, die noodzakelijke bewijzen zou opleveren. Het toonde aan dat de CIA rechtstreeks bevolen had Julian te bespioneren in de ambassade via een Spaans bedrijf, UC Global, dat daar was gecontracteerd voor de beveiliging. Dit omvatte onder meer het bespioneren van privégesprekken tussen Assange en zijn advocaten over zijn verdediging tegen deze uitleveringsprocedure, die in 2010 in de Verenigde Staten in gang was gezet. In ieder normaal proces zou deze omstandigheid op zich volstaan om de uitleveringsprocedure af te blazen. Overigens heb ik zondag vernomen dat het in opdracht van de CIA geproduceerde Spaanse materiaal bij de rechtbank, met name een hoge resolutie video-opname bevat van Julian en mij terwijl we verschillende zaken bespreken.
Het bewijsmateriaal voor de Spaanse rechtbank omvatte ook een CIA-complot om Assange te ontvoeren, wat veel zegt over de houding van de Amerikaanse autoriteiten ten aanzien van de rechtmatigheid in zijn zaak en de behandeling die hij in de Verenigde Staten kan verwachten. Het team van Julian legde uit dat het Spaanse juridische proces nu gaande is en dat het bewijsmateriaal daarvan uitermate belangrijk zou zijn, maar het is misschien niet op tijd klaar en derhalve niet volledig gevalideerd en beschikbaar voor het huidige voorgestelde tijdschema van de hoorzittingen over de uitlevering van Assange.
James Lewis QC verklaarde namens de aanklagers dat de regering sterk gekant is tegen elk uitstel dat de verdediging wordt geboden om zich voor te bereiden, en sterk gekant tegen elke afzonderlijke overweging van de vraag of de beschuldiging een politiek delict was en uitgesloten door het uitleveringsverdrag. Baraitser nam de aanwijzing van Lewis over en verklaarde categorisch dat de datum voor de hoorzitting over de uitlevering, 25 februari, niet kon worden gewijzigd. Ze stond open voor wijzigingen van data voor de indiening van bewijsmateriaal en reacties voor deze datum, en lastte een schorsing van tien minuten in voor de aanklagers en de verdediging om het over deze punten eens te worden.
Wat er daarna gebeurde was zeer leerzaam. Er waren vijf vertegenwoordigers van de Amerikaanse regering aanwezig (in eerste instantie drie, twee andere kwamen binnen in de loop van de hoorzitting), aan tafels gezeten achter de advocaten in de rechtbank. De advocaten van de aanklager en de VS-vertegenwoordigers staken onmiddellijk de koppen bij elkaar en gingen toen de rechtszaal uit om te beslissen hoe ze zouden reageren op de data.
Na de schorsing verklaarde het verdedigingsteam dat ze zich, naar hun professionele mening, niet goed konden voorbereiden als de datum van de hoorzitting in februari bleef staan, maar binnen de instructie van Baraitser om dat toch te doen, hadden ze niettemin een tijdschema voorgesteld voor het aanleveren van bewijsmateriaal. In antwoord hierop, haastte de jongste advocaat van Lewis zich naar de achterzijde van de rechtszaal om de Amerikanen opnieuw te raadplegen terwijl Lewis zowaar de rechter vertelde dat hij ‘aanwijzingen kreeg van hen achterin’. Het is belangrijk op te merken dat terwijl hij dit zei, het niet het ambt van de Britse procureur-generaal was dat werd geraadpleegd, maar de Amerikaanse ambassade. Lewis kreeg zijn Amerikaanse instructies en kwam overeen dat de verdediging twee maanden de tijd zou kunnen hebben om hun verklaringen voor te bereiden (deze had gezegd dat ze een absoluut minimum van drie nodig had), maar de datum van de hoorzitting in februari kan niet worden verplaatst. Baraitser gaf als uitspraak dat ze het eens was met alles wat Lewis had gezegd.
In dit stadium was het niet duidelijk waarom we deze farce uitzaten. De regering van de VS dicteerde zijn instructies aan Lewis, die deze instructies doorgaf aan Baraitser, die ze uitsprak als haar wettelijke beslissing. De schertsvertoning zou net zo goed kunnen worden beëindigd en de Amerikaanse regering zou gewoon op de stoel van de rechter kunnen gaan zitten om het hele proces te beheersen. Niemand kon daar zitten en geloven dat ze op enige manier deel uitmaakten van een echt juridisch proces of dat Baraitser de argumenten van de verdediging ook maar één moment in overweging nam. Haar gezichtsuitdrukkingen bij de weinige gelegenheden dat ze de verdediging aankeek varieerden van minachting via verveling tot sarcasme. Als ze naar Lewis keek, was ze attent, open en warm.
De uitlevering is duidelijk bespoedigd door overeenstemming met een door Washington gedicteerd tijdschema. Los van de wens om het bewijs voor te blijven dat het Spaanse hof zal leveren over de CIA-activiteiten bij het saboteren van de verdediging, wat maakt de datum van februari zo belangrijk voor de VS? Ik verwelkom iedere gedachte hierover.
Baraitser verwierp het verzoek van de verdediging voor een aparte hoorzitting vooraf om te overwegen of het uitleveringsverdrag überhaupt toegepast kan worden, zonder gehinderd te worden tot het geven van enige reden waarom (misschien had ze niet goed onthouden wat Lewis haar had geïnstrueerd om mee in te stemmen). Toch is dit voluit artikel 4 van het UK/US uitleveringsverdrag uit 2007:
Op het eerste gezicht is dat waar Assange van wordt beschuldigd de precieze definitie van een politiek delict – als dit niet zo is, wat dan wel? Het valt niet onder een van de uitzonderingen die hier worden opgesomd. Er is alle reden om te overwegen of deze beschuldiging wordt uitgesloten door het uitleveringsverdrag, en dat te doen voor het lange en zeer kostbare proces van het afwegen van al het bewijs als het verdrag zou worden toegepast. Maar Baraitser wees het argument eenvoudig van de hand.
Voor het geval dat iemand nog twijfelde over wat er hier gebeurde, stond Lewis vervolgens op en stelde voor dat de verdediging niet moest worden toegestaan om de tijd van de rechtbank te verspillen met een heleboel argumenten. Alle argumenten voor de inhoudelijke hoorzitting zouden van tevoren schriftelijk moeten worden aangeleverd en de “guillotine moet worden gebruikt” (zijn exacte woorden) voor argumenten en getuigenissen in de rechtbank, misschien vijf uur voor de verdediging. De verdediging had aangegeven dat ze meer dan de geplande vijf dagen nodig zou hebben om hun zaak te bepleiten. Lewis reageerde dat de gehele hoorzitting in twee dagen gedaan moest worden. Baraitser zei dat dit procedureel niet het juiste moment was om het hier over eens te worden, maar ze zal het overwegen zodra ze het gebundelde bewijsmateriaal had ontvangen.
(SPOILER: Baraitser gaat doen wat Lewis voorschrijft en gaat de inhoudelijke hoorzitting inkorten).
Toen zette Baraitser de kroon op haar werk door te zeggen dat de hoorzitting in februari niet zal worden gehouden in het relatief open en toegankelijke Westminster Magistrates Court waar we ons bevonden, maar op Belmarsh Magistrates Court, de grimmige zwaar beveiligde locatie die gebruikt wordt voor de inleidende juridische procesgang van terroristen, verbonden aan de maximaal beveiligde gevangenis, waarin Assange wordt vastgehouden. Er zijn maar zes stoelen voor het publiek, in zelfs de grootste rechtszaal in Belmarsh en de bedoeling is duidelijk om publieke controle te vermijden en ervoor te zorgen dat Baraitser niet weer in het openbaar wordt blootgesteld aan een eerlijk verslag van haar procedures, zoals datgene wat je nu aan het lezen bent. Ik zal waarschijnlijk niet in staat zijn om binnen te komen bij de inhoudelijke hoorzitting in Belmarsh.
De autoriteiten waren duidelijk onthutst van de honderden fatsoenlijke mensen die opgekomen waren om Julian te ondersteunen. Ze hopen dat er veel minder naar het ontoegankelijkere Belmarsh komen. Ik ben er tamelijk zeker van (en ik heb een lange carrière als diplomaat achter de rug) dat de twee extra Amerikaanse overheidsfunctionarissen die halverwege de procedures binnenkwamen bewapend veiligheidspersoneel was, dat was aangerukt vanwege een alarm over het aantal demonstranten rond een hoorzitting waarin hooggeplaatste Amerikaanse functionarissen aanwezig waren. De verhuizing naar Belmarsh is waarschijnlijk een Amerikaans initiatief.
Het team van de verdediging van Assange maakte krachtig bezwaar tegen de verplaatsing naar Belmarsh, in het bijzonder op grond van het feit dat er geen conferentieruimte beschikbaar is om hun cliënt te raadplegen en ze een erg gebrekkige toegang tot hem hebben in de gevangenis. Baraitser wees hun bezwaren met een ondubbelzinnige grijns van de hand.
Tenslotte wendde Baraitser zich tot Julian en beval hem om te staan, en vroeg hem of hij de procedure had begrepen. Hij antwoordde negatief, zei dat hij niet kon nadenken en toonde alle verschijnselen van desoriëntatie. Toen leek hij een innerlijke kracht te vinden, trok zich een beetje op en zei:
“Ik begrijp niet hoe dit proces rechtvaardig te noemen valt. Deze supermacht had 10 jaar om zich voor te bereiden op deze zaak en ik kan niet eens toegang krijgen tot mijn aantekeningen. Het is heel moeilijk om iets te doen daar waar ik me bevind. Deze mensen hebben onbeperkte middelen.”
De inspanning leek toen te veel te worden, zijn stem viel weg en hij werd steeds verwarder en onsamenhangender. Hij sprak over klokkenluiders en uitgevers die gelabeld worden als vijanden van het volk, toen had hij het over zijn kinderen van wie DNA gestolen werd en dat hij was bespioneerd in zijn gesprekken met zijn psycholoog. Ik wil helemaal niet zeggen dat Julian fout zat op deze punten, maar hij kon ze niet goed vormgeven of articuleren. Hij was duidelijk niet zichzelf, erg ziek en het was gewoon verschrikkelijk pijnlijk om naar te kijken. Baraitser toonde noch sympathie noch enige bezorgdheid. Ze merkte zuur op dat, als hij niet kon snappen wat er gebeurd was, zijn advocaten het aan hem uit konden leggen en ze liep de rechtszaal uit.
De hele gebeurtenis was diep droevig. Het was heel helder dat er hier geen echt proces van rechtsafweging had plaatsgevonden. Wat we meemaakten was een onverholen demonstratie van de macht van de staat, en een onverholen dictaat van de procedures door de Amerikanen. Julian zat in een doos achter kogelvrij glas, en ik en het dertigtal andere leden van het publiek die samengeperst zaten in een andere doos achter nog meer kogelvrij glas. Ik weet niet of hij mij of zijn andere vrienden kon zien in de rechtbank of dat hij in staat was om wie dan ook te herkennen. Hij gaf geen enkele aanwijzing dat hij dat deed.
In Belmarsh wordt hij in volledige afzondering gehouden, 23 uur per dag. Hij mag 45 minuten luchten. Als hij verplaatst moet worden, ontruimen ze de gangen voordat hij er doorheen loopt en ze sluiten alle celdeuren om ervoor te zorgen dat hij niet in contact komt met andere gevangenen buiten het korte en strikt gecontroleerde luchten. Er is geen enkele rechtvaardiging voor dat een dergelijk onmenselijk regime, toegepast op gevreesde terroristen, wordt opgelegd aan een uitgever die in voorarrest zit.
Ik heb al jaren de toenemende autoritaire macht van de Britse staat zowel gecatalogiseerd als ertegen geprotesteerd, maar dat de meest grove schending zo open en onverholen kon zijn, is nog steeds een schok. De campagne van demonisering en ontmenselijking van Julian, gebaseerd op de ene overheids- en medialeugen na de andere, heeft geleid tot een situatie waarin hij langzaam kan worden gedood in het openbaar, en aangeklaagd worden op beschuldiging van het publiceren van de waarheid over wangedrag van overheden, terwijl hij geen enkele ondersteuning ontvangt van de “liberale” samenleving.
Tenzij Julian binnenkort vrijkomt zal hij kapot worden gemaakt. Als de staat hiertoe in staat is, wie is dan de volgende?
UPDATE Ik heb veel aanvragen voor het herpubliceren en/of vertalen van dit artikel ontvangen. Het staat absoluut vrij om het te gebruiken en te reproduceren en ik zou blij zijn als iedereen dat doet; de wereld moet weten wat Julian wordt aangedaan. Tot nu toe hebben meer dan 200.000 mensen het op deze blog site alleen al gelezen en het is ook al gereproduceerd op talloze andere sites, waarvan sommige met veel grotere lezersaantallen dan mijn eigen. Ik heb vertalingen gezien in het Duits, Spaans en Frans en in ieder geval samenvattingen in het Catalaans en Turks. Ik verzoek je alleen het volledig te reproduceren of, indien wijzigingen worden aangebracht, dat duidelijk aan te geven. Hartelijk bedankt.
Craig Murray
Vertaal Slag 