In dit artikel op truthdig.com ( 27 mei 2019) geeft Chris Hedges een verslag van een uitermate boeiend gesprek (in twee delen: Deel 1, deel 2) dat hij had met Matt Taibbi in zijn wekelijkse programma ‘On Contact‘ op RT-America. Dit naar aanleiding van het laatste boek van Matt Taibbi, ‘Hate Inc.’ dat door Hedges wordt gezien als een update van het beroemde boek van Edward S. Herman en Noam Chomsky, ‘Manufacturing Consent‘.
In “Manufacturing Consent: The Political Economy of the Mass Media”, gepubliceerd in 1988, onthulden Edward S. Herman en Noam Chomsky de technieken die de commerciële media gebruikten om de economische, sociale en politieke agenda’s van de heersende elites te promoten en te verdedigen. Deze technieken behelzen onder meer het afschilderen van slachtoffers als sympathiewaardig of onwaardig. Een katholieke priester zoals Jerzy Popiełuszko, vermoord door het communistische regime in Polen in 1984, bijvoorbeeld, werd geadoreerd, maar vier katholieke missionarissen die in 1980 in El Salvador waren verkracht en vermoord door doodseskaders, die gesteund werden door de VS, werden belasterd als sympathisanten van de ‘marxistische’ rebellenbeweging. De technieken hielden ook in, het vernauwen van het debat op een manier die de consensus van de elite ondersteunde, en opzettelijk in gebreke bleef om de bedoelingen van de heersende elites of de feitelijke structuren van de macht ter discussie te stellen.
“Manufacturing Consent” werd gepubliceerd aan de vooravond van drie revoluties die de nieuwsindustrie drastisch hebben veranderd: de opkomst van rechtse radio en Fox-achtig tv-nieuws die de valse objectiviteit van de media hebben laten varen, de introductie van 24-uurs nieuwsstations op de kabel, en het opzetten van internetplatforms – eigendom van een handjevol bedrijven – die de verspreiding van nieuws en informatie beheersen en onze persoonlijke gegevens voor adverteerders, politieke campagnes en de overheid verzamelen. De ondeugden van de oude media, hoe kwalijk ze ook waren, zijn niets vergeleken met de zonden van de nieuwe media. Massamedia zijn niet alleen een leverancier van roddel, samenzweringstheorieën en obsceen amusement, maar ook, het meest onheilspellend, leveranciers van haat. Matt Taibbi, de auteur van “Hate Inc: How and Why, the Media Makes Us Hate One Another”, heeft de moderne mediaplatforms ontleed op vrijwel dezelfde manier als Herman en Chomsky dat met de oude media deden.
‘Two minutes of hate’
De nieuwe media, benadrukt Taibbi, vervaardigen nog steeds instemming, maar doen dit door groep tegen groep op te zetten, een consumentenversie van wat George Orwell in zijn roman “1984” de “Two Minutes Hate” noemde. Onze meningen en vooroordelen worden vakkundig gekoesterd en versterkt, met behulp van een uitgebreide digitale analyse van onze neigingen en gewoonten, en vervolgens aan ons terugverkocht. Het resultaat is, schrijft Taibbi, “verpakte woede uitsluitend voor jou.” Het publiek is niet in staat om over de geproduceerde kloof heen te praten. Het is gebiologeerd door de valse meningsverschillen van de culturele oorlogen en concurrerende complottheorieën. De politiek, die onder vuur ligt, is geërodeerd tot een smakeloze realitysoap waarin alles draait om politieke persoonlijkheden. Maatschappelijke discussie wordt gedefinieerd door scheldwoorden en beledigende opmerkingen op internet. Intussen wordt de macht niet gecontroleerd en aangevochten. Het resultaat is politieke impotentie onder de bevolking. Het morele moeras is niet alleen een vruchtbare plaats voor demagogen als Donald Trump – een creatie van deze mediaklucht – maar stuurt ook misplaatste woede, onverdraagzaamheid en vijandigheid naar diegenen die als interne vijanden worden beschouwd.
De oude media verkochten zichzelf als objectief, hoewel, zoals Taibbi aanstipt, dit eerder een afspiegeling was van toon dan van inhoud. Deze geroemde objectiviteit en onpartijdigheid was, in wezen, een onderdeel van een commerciële tactiek ontworpen om het grootste aantal kijkers of lezers te bereiken.
Objectiviteit
“Objectiviteit ontstond toen me werd uitgelegd dat ik niet met een stem kon schrijven”, vertelde Taibbi me toen ik hem interviewde op mijn televisieprogramma “On Contact”. [Deel 1 van het interview; deel twee.] “Ik kon niet schrijven vanuit een standpunt. Objectiviteit was schrijven in een saai, plat, derde persoonsperspectief. Druk jezelf niet uit. Wees niet te kleurrijk. Dat was eigenlijk, als je vandaag The New York Times oppakt, dezelfde schrijfstijl. Het oorspronkelijke idee daarachter was dat je niet vanaf het begin weerzin wilde opwekken bij mensen omdat ze een zo breed mogelijk publiek probeerden te bereiken. Dit heeft ook de radio en de televisie geïnfecteerd. Daarom heb je deze Tom Brokaw, Dan Rather presentatiestijl, die monotoon, plat, zonder mening was. Veel mensen dachten dat dit een soort ethische beslissing was die nieuwsorganisaties maakten. Wat ze eigenlijk probeerden te doen, is het grootste aantal mensen bereiken om het grootste aantal advertenties te verkopen. Dat is de reden waarom we dat idee hebben ontwikkeld. ‘
De oude media hielden zich rigide vast aan de fictie dat er maar twee soorten politieke opvattingen waren – die van de Democraten en die van de Republikeinen. Deze twee standpunten zijn al gauw overgegaan in karikaturen op radio en televisie. Het klassieke voorbeeld was de show ‘Crossfire‘, waarin twee tegenstanders, de stereotype liberaal en de stereotiepe conservatief, het nooit eens konden worden. De liberaal, benadrukte Taibbi, “werd altijd gecast als de persoon die niet terug kon slaan. Hij was altijd op de terugtocht. De conservatief was altijd in de aanvalsmodus. Een persoonlijkheid als Tucker Carlson. “Deze geënsceneerde en gechoreografeerde confrontaties waren, in essentie, sportevenementen.
“als je een [‘Sunday NFL] Countdown’ bekijkt zul je zien dat de sets precies hetzelfde zijn ontworpen “als die van” Crossfire.” “De presentator aan één kant. Er zijn meestal vier commentatoren – twee die elk team vertegenwoordigen. Ze hebben graphics die je vertellen wat de score is, wie er vóór staat, wie er achter staat. We willen dat mensen de politiek waarnemen als iets waar ze een ingewortelde interesse voor hebben. Er is hier geen enkel grijs gebied. Je politieke identiteit kan onmogelijk uitmonden in een andere politieke identiteit. Je zit in het ene team of in een ander. Dat is ‘t. We erkennen zelfs niet het bestaan van mensen met verschillende soorten ideeën. Bijvoorbeeld, anti-abortus maar ook pro-vakbond. Wat het ook is. Dat bestaat niet in de media. “
Het feit dat over de meeste grote problemen de twee grote politieke partijen het eens zijn, wordt genegeerd. De deregulering van de financiële sector, de militarisering van de politie, de explosie van de gevangenispopulatie, de-industrialisatie, bezuinigingen, de eindeloze oorlogen in het Midden-Oosten, de opgeblazen militaire begroting, de controle van verkiezingen en massamedia door bedrijven en de grootschalige surveillance van de bevolking door de overheid hebben allemaal de steun van beide partijen. Om deze reden wordt er bijna nooit over gesproken.
“Het wordt altijd gepresenteerd als twee partijen die altijd onenigheid hebben over alles,” zei Taibbi, “wat niet waar is.”
“Wij [leden van de pers] focussen niet op het tijdloze, permanente karakter van hoe het systeem werkt,” zei hij. “We denken niet aan de centrale bank. We denken niet aan de veiligheidsstaat. We denken niet aan dat soort dingen. We richten ons op persoonlijkheden. Donald Trump versus Alexandria Ocasio-Cortez. Dat vereenvoudigt alles en stelt ons in staat niet naar het grotere geheel te kijken. “
24-uurs nieuwsnetwerken
Toen het oude mediamodel implodeerde met de komst van 24-uurs nieuwsnetwerken, Fox-achtig nieuws en internet, eindigde het monopolie van een paar dominante kranten en netwerken. In de nieuwe setting passen mediaorganisaties hun inhoud aan op specifieke demografische gegevens.
“MSNBC, dat in de loop van de jaren een aantal interessante veranderingen heeft doorgemaakt, profileert zich als een netwerk dat naar links neigt,” zei Taibbi. “Maar het was in 2002 zo intens pro-oorlog dat het uitnodigingen aan Jesse Ventura en Phil Donahue door het netwerk moest staken. Het meest recente gebeuren was ‘Russiagate’ en de constante hype van het narratief ‘Als je kijkt, kun je elk moment zien dat we samen met Robert Mueller de president onderuit gaan halen’.”
Het mediamodel zet niet alleen demografie tegen demografie op, het brengt ook onderzoek naar bedrijfsmatige systemen van onderdrukking en echte meningsverschillen tot zwijgen, en vernietigt ze.
“Je hoeft het nieuws voor deze mensen niet samen te stellen,” zei Taibbi over het proces van het opsplitsen van het publiek. “Je kunt gewoon verhalen kiezen die ze leuk zullen vinden. Je begint met hen content toe te dienen die hun overtuigingen ondersteunt. Fox deed dat voor het eerst. Ze waren er goed in. Ze begonnen er geld mee te verdienen. Ze waren lange tijd nummer één. Maar dit begon de rest van de business aan te tasten. Al vrij snel deed iedereen hetzelfde. Het maakte niet uit of je het ‘food channel’ was dat content maakte voor mensen die van eten hielden of MSNBC die inhoud op maat maakte voor mensen die naar een bepaalde politieke richting neigden, je gaf mensen dingen die ze wilden horen.”
“Vroeger keek je naar de illusie van debat,” zei Taibbi over het oude mediamodel. “Je zag mensen die ruzie maakten op ‘Crossfire.’ Op de opiniepagina’s waren er mensen die het niet eens waren met elkaar. Nu is de consumptie-ervaring van de meeste mensen volledig afgestemd op hun voorkeuren. […] Als je alleen media leest die zijn toegesneden op jouw specifieke geloofssysteem, word je niet meer blootgesteld aan andere ideeën. Er wordt steeds meer gescholden.”
Woede als product verkopen
“Een van de eerste verhalen waarvan de nieuwsbusiness heeft aangetoond dat je woede als een product kunt verkopen, was het [Monica] Lewinsky-schandaal”, zei Taibbi.
MSNBC bouwde zijn merk en zijn publiek op door meedogenloos te waarschuwen dat het presidentschap van Bill Clinton tijdens het Lewinsky-onderzoek in levensgevaar verkeerde. Het herhaalde deze formule door twee jaar lang het verhaal van vermeende Russische samenzwering met de regering Trump op te kloppen.
“Wat ze probeerden te doen, was eigenlijk de indruk wekken dat er [een nieuw] ‘Watergate aan de gang was, ‘ je kunt maar beter inschakelen omdat dit elk moment allemaal kaput kan gaan’ “, zei Taibbi over het Lewinsky-schandaal. “Ze kregen een enorm marktaandeel. Fox voegde er een wending aan toe. Fox nam hetzelfde concept over en maakte de karakters openlijk schurkachtiger. Ze besloten van Bill en Hillary Clinton karikaturen en stripfiguren te maken, oude hippies. Ze bleven clip na clip uitzenden van Hillary Clinton die sprak over hoe ze geen koekjes bakte. Ze wisten dat hun publiek op een bepaalde manier op al deze beelden zou reageren. Ze verkochten mensen verhalen die hen boos maakten. Ze vertelden ze: ‘Als je blijft kijken, ben je op de een of andere manier een deel van het proces. Je maakt deel uit van deze voortdurende vervolging van deze culturele vijand die we je laten zien. … We vertellen je over iemand die je niet leuk vindt. We blijven je er steeds weer over vertellen om de hoogste kijkcijfers te halen.’ “
Het resultaat, betoogt Taibbi, is een marketingstrategie die verslavend en agressief gedrag bevordert. Hoe meer de gewoonten van lezers en kijkers op internet en elektronische apparaten worden gevolgd, hoe meer de verslaving en agressie worden gevoed.
“Dit creëert meer dan alleen politiek rancuneuze hokjesgeest,” ging hij verder. “Het creëert massa’s mediaconsumenten die zijn getraind om slechts in één richting te kijken, alsof ze worden voortgetrokken op een spoorlijn door de geschiedenis, met hoofden waaraan oogkleppen zijn bevestigd en slechts op één manier kijken. … Zelfs zonder de venijnige inhoud heeft alleen al het proces van surfen en consumeren van het nieuws veel van dezelfde kwaliteiten als andere verslavingen, zoals het roken van sigaretten of het nemen van drugs. Mensen raken verslaafd aan het gevoel van hun smartphones. Ze raken verslaafd aan het proces van het inschakelen van schermen. Je raakt vooral verslaafd aan het idee dat je een nieuwsprogramma aanzet of een artikel leest dat je iets gaat vertellen dat je nog woedender zal maken dan gisteren. “
Nieuws is als professioneel worstelen
Het sjabloon voor nieuws, schrijft Taibbi, is professioneel worstelen.
“Worstelen was een commerciële formule waarvan men dacht dat hij ongelooflijk goed werkte,” zei Taibbi over de corporate eigenaren van nieuwspublicaties. “Er was een vereenvoudigd moraliteitsspel waarbij er een goede vent was, die de babyface werd genoemd, en een slechte vent die ze de schurk noemden. De slechterik werd meedogenloos gehyped. De schurk was belangrijker in het worstelen en populairder dan de babyface. Het aantal tickets dat ze kunnen verkopen staat in een directe correlatie met de hoeveelheid mensen die de slechterik haten. Je moet een haatbare schurk hebben om de formule te laten werken. Zo werkt nieuws.”
Reporters, schrijft Taibbi in zijn boek, “volgen nu regelmatig de verontwaardigde held- vingerwijsprocedure wanneer ze zich binnen een mijl van Trump bevinden. Jim Acosta’s confrontaties met de president leken bijvoorbeeld rechtstreeks uit de opnames van WWE [World Wrestling Entertainment] te komen. Het hele presidentschap van Trump is veranderd in een schurk/held promotie met Bob Mueller in de hoofdrol.”
“Trump past als een handschoen om de commerciële formule van dit alles,” zei Taibbi in het interview. “Dat is wat er fascinerend aan is. Hij verdient feitelijk meer geld voor de MSNBC, CNN, Washington Post, New York Times dan hij voor Fox en de Daily Caller doet. Hij is een stripfiguur die een perfecte schurk is. Je hebt een volkomen gesimplificeerd politiek landschap. Er zijn maar twee manieren om erin te bestaan. Je bent voor deze ongelooflijk verderfelijke figuur of je bent tegen hem.”
Maar, merkt Taibbi op, er is een afnemend rendement zoals bij elke verslaving.
“Je moet altijd het niveau van de retoriek verhogen om ervoor te zorgen dat mensen blijven terugkomen,” zei hij. “Je kunt niet ternauwernood ‘incompetent’ of ‘corrupt’ zijn. Vroeg of laat moet je op het punt komen dat je ‘demagogen’, ‘autoritairen’, ‘dictators’ zegt. Uiteindelijk, zoals Glenn Beck ontdekte, moet je ze Hitler gaan noemen. Beck kwam op het punt waarop hij mensen tegelijkertijd Hitler en Stalin noemde. Het was niet genoeg om alleen maar Hitler te zijn. ‘
“Als je iemand anders als zo kwaadaardig definieert, dan is alles toegestaan”, zei hij. “We zagen dit met Russiagate. Hetzelfde soort liberale commentatoren die generaties geleden erg bezorgd waren over zaken als de ineenstorting van het advocaat-cliënt privilege of het FISA-programma, dat soort dingen. Ze geven er niet meer om. Ze willen slechts de persoon pakken.’
Omvorming van publiek in vijandige stammen
De omvorming van het publiek in vijandige stammen werkt commercieel. Het werkt politiek. Maar het is een recept voor sociale desintegratie. Ik zag dat wedijverende etnische groepen in voormalig Joegoslavië rivaliserende massamedia overnamen en deze gebruikten om vitriool en haat te spuien tegen de etnische groep die ze demoniseerden. De giftige beelden en retoriek die maand na maand in Joegoslavië werden gepompt, leidden tot een woeste broedermoord.
De Verenigde Staten worden al geplaagd door een epidemie van massale schietpartijen, doodsbedreigingen tegen critici van Trump, waaronder Rep. Ilhan Omar, en afgebroken moordpogingen, waaronder een postbestelling met pijpbommen van een Trump-supporter vorig jaar, aan prominente Democraten en CNN, een poging om de hiërarchie van de Democratische Partij te onthoofden en het medium te terroriseren dat de belangrijkste propagandistische arm van de partij is.
“Als je het publiek voortdurend opwindt en hen vertelt dat al hun problemen het gevolg zijn van die andere groep die letterlijk Hitler is, dat ze letterlijk nazi’s zijn, zijn ze letterlijk Stalin, vroeger of later beginnen sommige mensen wapens op te pakken en iets geks te doen, “zei Taibbi. “Daarom zijn mensen terecht boos over Fox News. Maar ze moeten ook bezorgd zijn over andere vormen van media. De formule is over de hele linie vergelijkbaar.”
“Ons systeem van zeepbeleconomie zal op een gegeven moment een soort catastrofe teweegbrengen,” concludeerde Taibbi, de auteur van een van de beste boeken over de financiële crash van 2008, “Griftopia“. “Op dat punt, wanneer je mensen maar vaak genoeg vertelt dat hun buurman letterlijk banden heeft met nazi’s of terroristen of wat het ook is zal er vroeg of laat geweld ontstaan. Het onvermogen van de samenleving om overeenstemming te bereiken over een gemeenschappelijke reeks feiten betekent dat de media al gefaald hebben. Het betekent dat we mensen niet bereiken. [In deze sfeer] zullen we nooit in staat zijn om zaken op een beschaafde manier af te handelen.”
foto: screenshot YouTube
Vertaal Slag 